7th pay commission : केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना लागणार लॉटरी ; बेसिक सॅलरीत 9000 रुपयांची वाढ, DA 50% वर पोहचणार, पहा कॅल्क्युलेशन

केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचा महागाई भत्ता दरवर्षी दुपटीने वाढतो. पण, ही वाढ किती होणार हे महागाईच्या क्रमावर अवलंबून आहे. जगातील अनेक देश सध्या महागाईशी झुंज देत आहेत. भारतातही महागाईचा भडका वेगाने वाढताना दिसत आहे. देशाच्या सेंट्रल बँकेने (RBI) ही महागाई नियंत्रणात येत नसल्याची भीती व्यक्त केली आहे.

आगामी काळात महागाई वाढण्याची शक्यता आहे. याच कारणास्तव आरबीआय आपले आर्थिक धोरण नोव्हेंबरमध्ये नियोजित वेळेपूर्वी करणार आहे. वाढती महागाई देशासाठी चांगली नसली तरीही केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना दिला जाणारा भत्ता महागाईच्या प्रमाणात वाढणार हे नक्की. बरं,येणारी महागाई कर्मचाऱ्यांसाठी महागाई भत्ता तर घेऊनच येत आहे मात्र त्यासोबतच येत्या काळात पगारवाढ सुद्धा होणार आहे. कसे ते समजून घेऊया.

पुढील वर्षी 100% मिळणार गिफ्ट

अलीकडेच केंद्रीय कर्मचाऱ्यांच्या महागाई भत्त्यात (DA increase) 4 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. ही वाढ जुलै 2022 पासून लागू झाली. आता पुढील महागाई भत्ता जानेवारी 2023 पासून लागू होणार आहे. पुढील वाढ देखील 4% होईल, अशी अपेक्षा आहे. तज्ज्ञांच्या मते, ज्या प्रकारे महागाईची स्थिती आहे, त्यावरून येत्या काही दिवसांत महागाई भत्त्यातही 4 टक्क्यांनी वाढ होणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. सध्या देशात महागाई जगाच्या तुलनेत खूपच कमी आहे, परंतु जानेवारी 2023 पर्यंत चित्र वेगळे असू शकते. अशा परिस्थितीत महागाई भत्ता 4 टक्क्यांनी वाढला तर महागाई भत्ता 42 टक्क्यांवर पोहोचेल.

महागाई भत्त्याचे काही नियम आहेत. सरकारने 2016 मध्ये जेव्हा 7 वे वेतन आयोग लागू केले, तेव्हा महागाई भत्ता शून्यावर आणला होता. नियमांनुसार, महागाई भत्ता 50 टक्क्यांपर्यंत पोहोचताच तो शून्यावर आणला जाईल आणि 50 टक्क्यांनुसार, कर्मचाऱ्यांना भत्त्याच्या स्वरूपात मिळणारा पैसा मूळ पगारात जोडला जाईल. म्हणजे समजा एखाद्या कर्मचाऱ्याचा मूळ पगार 18000 रुपये असेल तर त्याला 9000 रुपयांच्या 50 टक्के DA मिळेल. परंतु, जर 50% (DA) असेल, तर तो मूळ पगारात जोडल्यास, महागाई भत्ता (DA) पुन्हा शून्यावर येईल.

महागाई भत्ता शून्य कधी केला जातो ?

नवीन वेतनश्रेणी लागू झाल्यावर कर्मचाऱ्यांना मिळणारा DA मूळ वेतनात जोडला जातो. कर्मचार्‍यांना मूळ पगारात 100% DA घालायला हवा, असे नियम असले तरी तसे होत नसल्याचे जाणकारांचे म्हणणे आहे. यामध्ये आर्थिक परीस्थिती आड येते. मात्र, हे 2016 साली करण्यात आले आहे. त्यापूर्वी 2006 साली सहावी वेतनश्रेणी आली, त्यावेळी पाचव्या वेतनश्रेणीत डिसेंबरपर्यंत 187% भत्ता मिळत होता. संपूर्ण डीए मूळ वेतनात विलीन करण्यात आला. त्यामुळे 6 व्या वेतनश्रेणीचे गुणांक 1.87 होते. मग नवीन पे बँड आणि नवीन ग्रेड पे देखील तयार झाला. मात्र, त्याची अंमलबजावणी होण्यास तीन वर्षे लागली.

सरकारवर वाढतो आर्थिक बोजा ?

सन 2006 मध्ये सहाव्या वेतन आयोगाच्या वेळी 1 जानेवारी 2006 पासून नवीन वेतनश्रेणी लागू करण्यात आली होती, परंतु त्याची अधिसूचना 24 मार्च 2009 रोजी जारी करण्यात आली होती. या विलंबामुळे 2008-09, 2009-10 आणि 2010-11 या तीन आर्थिक वर्षांमध्ये 39 ते 42 महिन्यांची DA थकबाकी सरकारला 3 हप्त्यांमध्ये अदा करण्यात आली. याचदरम्यान नवीन वेतनश्रेणीही तयार करण्यात आली.

पाचव्या वेतनश्रेणीत 8000 -13500 या वेतनश्रेणीत 8000 वर 186% DA 14500 रुपये होते. त्यामुळे दोन्ही वेतनश्रेणी जोडल्यावर एकूण 22 हजार 880 पगार झाला. सहाव्या वेतनश्रेणीत त्याची समकक्ष वेतनश्रेणी 15600 -39100 अधिक 5400 ग्रेड वेतन निश्चित करण्यात आली होती. सहाव्या वेतनश्रेणीत हे वेतन 15600-5400अधिक 2100 असून 1 जानेवारी 2009 रोजी 16% DA 2226 जोडून एकूण 23,226 रुपये वेतन निश्चित करण्यात आले. चौथ्या वेतन आयोगाच्या शिफारशी 1986 मध्ये, पाचव्या 1996 मध्ये आणि सहाव्या 2006 मध्ये लागू झाल्या. सातव्या आयोगाच्या शिफारशी जानेवारी 2016 मध्ये लागू झाल्या.

बघा इथे किती पगार वाढणार

 

3% HRA देखील वाढेल

घरभाडे भत्त्यात देखील पुढील सुधारणा 3% असतील. HRA सध्याच्या कमाल 27% दरावरून 30% करण्यात येईल. पण, हे तेव्हाच होईल जेव्हा महागाई भत्त्या 50% च्या पुढे जाईल. मेमोरेडमने , जर DA 50% ओलांडला तर, HRA 30%, 20% आणि 10% होईल. घरभाडे भत्ता (HRA) ची श्रेणी X, Y आणि Z वर्ग शहरांनुसार आहे. X श्रेणीत येणाऱ्या केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना 27% HRA मिळतो, 50% DA असल्यास तो 30% होईल. त्याच वेळी, Y वर्गातील लोकांसाठी तो 18 टक्क्यांवरून 20 टक्क्यांपर्यंत वाढेल. Z वर्गातील लोकांसाठी तो 9 टक्क्यांवरून 10 टक्के होईल.