महाराष्ट्राची कनेक्टिव्हिटी आणखी सुधारावी यासाठी राज्य सरकारने नागपूर – गोवा शक्तीपीठ एक्सप्रेस – वे बांधण्याचा निर्णय घेतला असून आता याबाबत मोठं अपडेट समोर आलं आहे. महाराष्ट्रातील तब्बल 12 जिल्ह्यांना जोडणारा 760 किलोमीटरचा महामार्गाची लांबी आता वाढली असून आता हा एक्स्प्रेस वे 805 किमी लांबीचा विकसित करण्यात येणार आहे. त्यामुळे नागपूर – मुंबई समृद्धी एक्सप्रेस – वे पेक्षाही मोठा महामार्ग महाराष्ट्रात तयार होणार आहे.
MSRDC ने अलाइनमेंट फायनल करण्यासाठी अंतिम प्रपोजल नुकतच राज्य सरकारला पाठवलं असून या प्रकल्पाचा सविस्तर आराखडा (DPR) तयार करण्याच्या कामालाही वेग पकडला आहे. अलाइनमेंट आणि DPR लवकरात – लवकर तयार करण्याचे आदेश राज्य शासनाने MSRDC दिले आहे, यामुळे येणाऱ्या लोकसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर शक्तीपीठ एक्सप्रेस – वेचे भूमिपूजन करण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
महामार्गाला शक्तीपीठ असे नाव का ?
नागपूर – गोवा महामार्गाला शक्तीपीठ म्हणून ओळखले जात आहे, कारण तो महालक्ष्मी, तुळजाभवानी आणि पत्रादेवी या तीन शक्तीपीठांना जोडला जाणार आहे. आगामी शक्तीपीठ द्रुतगती मार्ग नागपूर आणि गोवा दरम्यानच्या प्रवासात क्रांती घडवून आणण्यासाठी सज्ज आहे, सध्याचा 21 तासांचा प्रवास साधारणपणे 7 तासांवर आणणार आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या NITI आयोगाच्या बैठकीत जाहीर झालेल्या या ग्रीनफील्ड प्रकल्पाचे उद्दिष्ट पूर्व, पश्चिम आणि दक्षिण महाराष्ट्रातील तीन शक्तीपीठे, दोन ज्योतिर्लिंगे आणि तीर्थक्षेत्रे यांना जोडण्याचे आहे.
महाराष्ट्राचे उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी नागपूर – गोवा द्रुतगती महामार्गाचे संरेखन जवळपास अंतिम टप्प्यात आले आहे, या महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पाच्या विकासात प्रगती दर्शविली आहे. अधिकृत संरेखन अधिसूचनेनंतर, सरकार भूसंपादन आणि निविदा प्रक्रिया सुरू करेल, ज्यामुळे आर्थिक विकासाला चालना देण्यासाठी नागपूर आणि गोवा दरम्यान वाढलेले वाहतूक दुवे सुलभ होणार आहे.
किती होणार खर्च ? किती जमिनीचे होणार भूसंपादन?
85,000 कोटींहून अधिक खर्चाचा महाराष्ट्र शक्तीपीठ द्रुतगती मार्ग, पवनार (वर्धाजवळ) ते पत्रादेवी (पर्णम तालुका) ला जोडणारा सहा – लेन प्रवेश – नियंत्रित महामार्ग 805 किमीचा असून अंदाजे 11 हजार हेक्टर जागा संपादीत करावी लागणार आहे. रूट अलाइनमेंट विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र आणि गोवा येथील तीर्थक्षेत्रांना जोडण्यासाठी डिझाइन केला असून हा मार्ग वर्धा, यवतमाळ, हिंगोली, नांदेड, परभणी, बीड, लातुर, धाराशीव, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर आणि सिंधुदुर्ग या 12 जिल्ह्यातून जाणार आहे.
एक्स्प्रेसवेच्या विकासातील एक महत्त्वाचा टप्पा असलेला तपशीलवार प्रकल्प अहवाल (DPR) तयार करण्यासाठी तीन कंपन्यांनी निविदा सादर केल्या आहेत. नागपूर – गोवा द्रुतगती महामार्ग वर्धा येथील 805 किमी लांबीच्या बांधकामाधीन समृद्धी महामार्ग (मुंबई-नागपूर द्रुतगती मार्ग) शी जोडला जाणे अपेक्षित आहे, ज्यामुळे कनेक्टिव्हिटी आणखी वाढेल.
सप्टेंबर 2022 मध्ये सुरुवातीला देवेंद्र फडणवीस यांनी जाहीर केलेल्या महत्त्वाकांक्षी प्रकल्पाने, MSRDC ने ऑक्टोबर 2022 मध्ये व्यवहार्यता अभ्यास अहवाल, DPR आणि भूसंपादनासाठी मदत करण्यासाठी सल्लागारासाठी निविदा मागविल्यामुळे प्रगती झाली आहे. विकासाला 4 ते 5 वर्षे लागण्याची अपेक्षा आहे.
नागपूर -गोवा एक्सप्रेस – वेचे फायदे..
शक्तीपीठ एक्सप्रेस – वे नागपूर आणि गोवा यांना या शहरांना जोडला जाणार असून दोन्ही शहरांमधील निर्यात आणि आयात व्यापार सुलभ होईल.
धार्मिक पर्यटन वाढेल..
शक्तीपीठ महामार्गामुळे विदर्भ, मराठवाडा, पश्चिम महाराष्ट्र आणि गोवा या राज्यांमध्ये तीर्थक्षेत्र पर्यटनाला चालना मिळण्यास मदत होईल..
पर्यायी मार्ग
एकदा कार्यान्वित झाल्यानंतर, महामार्गामुळे मुंबई आणि पुणे सारख्या गजबजलेल्या भागांना मागे टाकून गोवा आणि नागपूर दरम्यान जलद प्रवास करता येईल.
प्रवासाचा वेळ कमी होणार.
नागपूर ते गोवा प्रवासाचा वेळ 7 ते 8 तासांवर येईल. आता 21 तास लागतात.
नोकरीच्या संधी वाढणार.
राज्याच्या अर्थव्यवस्थेला मदत करण्यासाठी रस्त्याच्या कडेला विविध कृषी आणि औद्योगिक उपक्रम स्थापन केले जातील. या असंख्य केंद्रांच्या स्थापनेमुळे नोकरीच्या अतिरिक्त संधी निर्माण होतील.